Dwustronna współpraca gospodarcza Polska-Słowacja – pierwsze trzy kwartały 2018

Powiększ
Dwustronna współpraca gospodarcza Polska-Słowacja – pierwsze trzy kwartały 2018
Dwustronna współpraca gospodarcza Polska-Słowacja – pierwsze trzy kwartały 2018
 

4. Współpraca gospodarcza Polska-Słowacja – pierwsze trzy kwartały 2018

(okres styczeń – wrzesień 2018 w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego)

 

1. Gospodarcze umowy dwustronne

W stosunkach Polski ze Słowacją jak na razie obowiązują dwie umowy dwustronne o tematyce gospodarczej:

- Umowa między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Słowacką w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków i majątku z 18.08.1994 r.,

- Umowa między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Słowacką w sprawie wzajemnego popierania i ochrony inwestycji z 18.08.1994 r.

 

       W przypadku Polski i Słowacji można śmiało powiedzieć, że wspólna granica, pomimo faktu, że chodzi o teren górski, jest czynnikiem stymulującym wzajemne kontakty, także gospodarcze. Sprzyja im także bliskość językowa i kulturowa, dotychczasowe tradycje współpracy (także z czasów Czechosłowacji) oraz fakt, że oba kraje należą do Unii Europejskiej.

 

2. Handel zagraniczny

 

W analizowanym okresie polsko – słowacka wymiana handlowa wzrosła według danych Urzędu Statystycznego Republiki Słowackiej (SUS) o 6,96%. W liczbach bezwzględnych obroty wyniosły 7 408,8 mln euro. Polska jest po Niemczech i Republice Czeskiej trzecim największym partnerem handlowym Słowacji z udziałem 6,4% w całości obrotów handlu zagranicznego Słowacji.  Polska uzyskała ze Słowacją ujemny bilans handlowy w wysokości 1,3 mld EUR, o 34,8 mln EUR mniej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego.

 

Podstawę wymiany handlowej stanowią tradycyjnie produkty przemysłu metalurgicznego, samochodowego i elektronicznego. Dla Polski korzystnym zjawiskiem jest również zwiększanie udziału w eksporcie produktów spożywczych, mebli, polskiej mody oraz w mniejszym stopniu także kosmetyków, czyli branż zaliczanych do najskuteczniej obecnie reprezentujących Polskę w jej ekspansji gospodarczej za granicą ze względu na nowoczesność i konkurencyjność cenową oraz jakościową.

     

Eksport

 

Wg SUS polski eksport na Słowację wzrósł o 9,29% do 3 042,7 mln EUR.

Największe udziały miały następujące grupy towarowe:

 

Wyszczególnienie

Wartość

w mln EUR

Udział %

Dynamika

wyroby przemysłu elektromaszynowego, w tym:

926

30,44

116,5

maszyny i urządzenia mechaniczne, sprzęt elektryczny i części

366

12,0

106,2 

pojazdy, statki powietrzne, jednostki pływające i współdziałające urządzenia

540

17,7

126,1

przyrządy, aparaty optyczne, kinematograf., pomiarowe, zegarki

20

0,7

89,3

wyroby metalurgiczne

534

17,6

113,3

artykuły rolno-spożywcze, w tym:

438

14,4

107,1

zwierzęta żywe, produkty pochodzenia zwierzęcego

146

4,8

96,6

produkty pochodzenia roślinnego

53

1,8

129,5

tłuszcze, oleje pochodzenia zwierzęcego i roślinnego

9

0,3

79,3

gotowe artykuły spoż., napoje bezalk., alkohol i ocet, tytoń

229

7,5

112,0

wyroby przemysłu chemicznego, w tym:

417

13,7

92,6

produkty przemysłu chemicznego i pokrewnych

189

6,2

83,5

tworzywa sztuczne i wyroby, kauczuk i wyroby

228

7,5

101,8

wyroby przemysłu drewno-papierniczego, w tym:

170

5,6

125,8

drewno i wyroby z niego, wyroby z korka i koszykarskie

93

3,1

123,1

ścier drzewny lub z in. mat. celulozowego, papier i tektura

77

2,6

129,3

produkty mineralne

157

5,2

99,6

wyroby przemysłu lekkiego, w tym:

65

2,1

96,9

materiały i wyroby włókiennicze

53

1,8

97,9

obuwie, nakrycia głowy, sztuczne kwiaty

12

0,4

92,9

 wyroby ceramiczne

108

3,6

98,1

Źródło: Urząd Statystyczny RS

 

Import

 

Polski import ze Słowacji wzrósł o 5,4% i wyniósł 4 366,0 mln EUR. Największe udziały miały następujące grupy towarowe:

Wyszczególnienie

Wartość

w mln EUR

Udział %

Dynamika

wyroby przemysłu elektromaszynowego, w tym:

1 937

44,4

107,4

maszyny i urządzenia mechaniczne, sprzęt elektryczny i części

1 414

32,4

104,4

pojazdy, statki powietrzne, jednostki pływające i współdziałające urządzenia

489

11,2

117,4

przyrządy, aparaty optyczne, kinematograf., pomiarowe, zegarki

34

0,8

105,2

wyroby metalurgiczne

874

20,0

101,3

wyroby przemysłu chemicznego, w tym:

458

10,5

95,7

produkty przemysłu chemicznego i pokrewnych

123

2,8

86,6

tworzywa sztuczne i wyroby, kauczuk i wyroby

335

7,7

99,5

artykuły rolno-spożywcze, w tym:

319

7,3

105,4

zwierzęta żywe, produkty pochodzenia zwierzęcego

48

1,1

110,1

produkty pochodzenia roślinnego

137

3,1

118,2

tłuszcze, oleje pochodzenia zwierzęcego i roślinnego

9

0,2

129,1

gotowe artykuły spoż., napoje bezalk., alkohol i ocet, tytoń

126

2,9

91,8

wyroby przemysłu lekkiego, w tym:

214

4,9

99,1

materiały i wyroby włókiennicze

149

3,4

95,5

obuwie, nakrycia głowy, sztuczne kwiaty

64

1,5

108,5

produkty mineralne

184

4,2

122,1

 wyroby przemysłu drzewno-papierniczego, w tym:

176

4,0

118,0

drewno i wyroby, wyroby z korka i koszykarskie

88

2,0

117,7

ścier drzewny lub z in. mat. celulozowego, papier i tektura

88

2,0

118,3

Źródło: Urząd Statystyczny RS

 

3. Inwestycje

 

Również w przypadku wzajemnych inwestycji wspólna granica jest czynnikiem zachęcającym inwestorów. Przełomowym impulsem było wejście obu państw do Unii Europejskiej w dniu 1 maja 2004. Początkowo inwestycje skupiały się na tradycyjnych branżach przemysłu, a przede wszystkim na handlu, ale wraz z wejściem kapitału zagranicznego zaczęły się rozwijać także nowe branże i na Słowacji powstawać nowe firmy specjalizujące się w udzielaniu usług doradczych np. finansowych. Wraz z rozwojem rynku słowackiego stopniowo na tym rynku uaktywniały się także sieci handlowe zakładane przez polskie podmioty, takie jak Merkury Market, Reserved, Wojas, CCC.

Jeśli chodzi o zainteresowanie potencjalnych inwestorów słowackich rynkiem polskim, to początkowo rozwijało się ono w wolniejszym tempie, jednak na przestrzeni ostatnich piętnastu lat jest coraz intensywniejsze. Chodzi głównie o firmy produkcyjne, deweloperskie, lub świadczące usługi doradcze.

 Wielkie znaczenie dla rozwoju wzajemnych polsko – słowackich relacji miały zawsze małe i średnie firmy, ale najbardziej spektakularne są duże inwestycje. Poniżej kilka przykładów „succes stories”.

 

Polskie inwestycje na Słowacji:

 

  • mBank – pierwszy bank internetowy na Słowacji
  • Merkury Market – sieć wielkopowierzchniowych sklepów z materiałami budowlanymi i mieszkaniowymi, która w ciągu 12 lat rozrosła się do 20 marketów w całej Słowacji. Dużym sukcesem jest zajęcie w rankingu Trend Top za 2017 r. 108 pozycji wśród firm /poza sektorem finansowym/ na Słowacji oraz 28 miejsca wśród największych słowackich firm handlowych. Jednocześnie z liczbą 1345 pracowników Merkury Market należy do 60 największych pracodawców Słowacji, wykazując jednocześnie w 2017 r. z liczbą 185 nowoprzyjętych pracowników 15. najwyższy wzrost zatrudnienia.
  • Bella / TZMO – spółka zależna TZMO, budująca k. Bratysławy centrum obsługi klientów dla rynków Słowacji oraz Austrii.

     

    Słowackie inwestycje w Polsce:

     

  • HB Reavis – słowacka firma należąca do trójki największych deweloperów w UE, która zrealizowała już kilka dużych projektów deweloperskich w Warszawie, a obecnie buduje biurowiec Varso Place – największy tego typu obiekt w stolicy Polski
  • ESET – twórca bardzo popularnego na świecie oprogramowania antywirusowego, który oprócz sprzedaży produktów, otworzył w Krakowie swoje biuro rozwojowo-badawcze (jeden z kilku tego typu ośrodków na świecie)
  • IDC Holding – największy słowacki producent słodyczy i pieczywa cukierniczego skutecznie podbijający rynek polski, kilkakrotnie oceniony prestiżową nagrodą „Gazela Biznesu”
  • Tatra Mountain Resort - należąca do grupy J&T słowacka spółka wzmocniła swoją pozycję w branży turystycznej poprzez zakup ośrodka narciarskiego w Szczyrku oraz Śląskiego Wesołego Miasteczka, a także parku zabaw Energylandia

     

    Na szczególne wyróżnienie zasługuje spółka Asseco, która powstała w wyniku fuzji polskiej spółki softwarowej COMP i słowackiej ASSET. Spółka ta obecnie należy do największych spółek oferujących rozwiązania informatyczne dla biznesu w tej części Europy.  

     

          Do najnowszych ogłoszonych w 2017 r. polskich inwestycji na Słowacji należy zakup 100-procentowego udziału w spółce akcyjnej CBA Slovakia, jednego z największych sprzedawców detalicznych artykułów spożywczych na Słowacji posiadającego sieć 310 sklepów w zachodniej i centralnej Słowacji. Inwestycja ta została dokonana przez polski fundusz Polish Enterprise Fund VII, zarządzany przez polską spółkę Enterprise Investors, działającą na Słowacji od kilku lat. Kolejną inwestycją skierowaną w 2018 r. na Słowację z Polski jest spółka Amrest Holdings SE, która swoją dotychczasową działalność na Słowacji, tzn. 4 kawiarnie Starbucks poszerza o otwieranie restauracji Burger King.

     

Według danych Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych (PAIIZ), na koniec 2017 roku wśród największych zagranicznych inwestorów w Polsce jest 10 firm słowackich: deweloper HB Reavis, rafineria Slovnaft (członek grupy MOL), producent oprogramowania antywirusowego ESET, producent słodyczy I.D.C. Holding, firma budowlana Vahostav (uczestniczyła w konsorcjum budującym Terminal Naftowy w Gdańsku), producent części i urządzeń samochodowych KOAM, firma spedycyjna Trade Trans Invest, firma windykacyjna Asset Portfolio Servicing (należy do grupy kapitałowej Slavia Capital), firma EKOSERVIS (oferująca rozwiązania w zakresie gospodarki wodno-ściekowej oraz techniki basenowej) oraz firma doradcza Accace.

              

Liczby dotyczące wzajemnych polsko – słowackich inwestycji, publikowane przez Narodowy Bank Słowacji zgodnie z międzynarodowymi standardami, nie są wysokie, co jest spowodowane również faktem, że jedynie pierwsza inwestycja przekraczająca granice jest uważana za bezpośrednią inwestycję zagraniczną. Dane banków narodowych określające wartości napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych nie w pełni odzwierciedlają więc aktywność inwestorów na obu rynkach.

Jak podaje Narodowy Bank Słowacji, napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) na Słowację w 2016 roku stanowił kwotę -267,012 milionów euro (w tym 698,551 mln euro inwestycji w udziałach własnościowych i reinwestowanym zysku oraz -965,563 mln euro w instrumentach dłużnych).  Opublikowany napływ inwestycji z Polski w 2016 r. stanowił łączną kwotę 30,347 mln euro (w tym 35,020 mln euro inwestycji w udziałach własnościowych i reinwestowanym zysku oraz -4,673 mln euro w instrumentach dłużnych).

Opublikowany odpływ BIZ ze Słowacji w 2016 r. stanowił 224,077 mln euro (w tym 170,766 mln euro inwestycji w udziałach własnościowych i reinwestowanym zysku oraz 53,311 mln euro w instrumentach dłużnych). Odpływ BIZ ze Słowacji do Polski w 2016 r. stanowił łącznie -66,311 mln euro (w tym -4,167 mln euro inwestycji w udziałach własnościowych i reinwestowanym zysku oraz -51,144 mln euro w instrumentach dłużnych).

Łączna wartość BIZ na Słowacji na koniec 2016 r. według danych NBS wyniosła 41,496 mld EUR, (w tym 37,011 mld euro inwestycji w udziałach własnościowych i reinwestowanym zysku oraz 4,485 mld euro w instrumentach dłużnych). BIZ w Polski wynosiły łączną wartość 391,061 mln euro (co składa się na -13,979 mln euro w udziałach własnościowych i reinwestowanym zysku oraz 377,082 mln euro w instrumentach dłużnych).

Łączna wartość słowackich BIZ zagranicą na koniec 2016 r. stanowiła 2,515 mld euro (co składa się na 1,971 mld euro w udziałach własnościowych i reinwestowanym zysku oraz 544,065 mln euro w instrumentach dłużnych). Wartość słowackich BIZ w Polsce osiągnęła 118,321 mln EUR, (w tym 89,013 mln euro inwestycji w udziałach własnościowych i reinwestowanym zysku oraz 29,308 mln euro w instrumentach dłużnych).

 

4. Współpraca regionalna

 

Współpraca władz samorządowych, miast i gmin Polski i Słowacji jest dobrze rozwinięta. Słowackie i polskie regiony mają podpisanych 9 umów o partnerstwie. Współpracę realizują także miasta partnerskie. Prawie 300 polskich miast i gmin współpracuje, na podstawie odpowiednich umów, z powyżej 200 słowackimi miastami i gminami. Współpraca jednostek samorządowych jest najbardziej rozwinięta w obszarach przygranicznych.        

Rozwojowi kontaktów regionalnych sprzyja bliskość językowa, kulturowa, ale także zbieżność interesów w dążeniu do zrównoważonego rozwoju społeczności lokalnych. Znaczącym impulsem dla tej współpracy była realizacja projektów regionalnych finansowanych ze środków unijnych w ramach programu Interreg IIIA Polska-Słowacja 2007-2013 (ok. 180 mln euro). Kontynuacją tych działań jest program Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020 (ok. 155 mln euro).

Polsko-słowackie kontakty rozwijają się również w ramach współpracy euroregionów. Na polsko – słowackim pograniczu działają trzy euroregiony: Euroregion Tatry (wchodzący w skład Europejskiego Ugrupowania Współpracy Transgranicznej Tatry), Euroregion Beskidy oraz Euroregion Karpaty.

 

Ambasada RP w Bratysławie aktywnie pomaga przy organizacji spotkań środowisk biznesowych w celu poszerzania informacji o potencjale współpracy między polskim i słowackim biznesem.

 Co roku organizowane jest Słowacko – Polskie Forum Gospodarcze (ostatnia edycja 26 września 2018 r. w Aquacity w Popradzie). Uczestnicy z Polski i Słowacji dyskutują na temat konkretnych form innowacji, finansowego i niefinansowego wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw, warunków i różnic w otoczeniu prowadzenia biznesu w Polsce i na Słowacji oraz wyzwań i dobrych przykładów firm wykorzystujących sąsiedztwo Polski i Słowacji. Słowacko – Polskie Forum Gospodarcze regularnie wpisuje się w ten sposób w kalendarz przedsięwzięć, które w swym zamyśle mają inspirować przedsiębiorców do intensyfikacji współpracy.

Dowodem skutecznej współpracy w zakresie Euroregionu Tatry są bilateralne konferencje i spotkania organizowane przez EUWT TATRY.

      Również regularnie organizowane są, zwykle naprzemienne na terenie obu krajów, posiedzenia Polsko-Słowackiej Komisji Międzyrządowej ds. Współpracy Transgranicznej.

 

5. Współpraca samorządów gospodarczych

 

Rozwija się współpraca polskich i słowackich izb gospodarczych oraz związków branżowych. Aktywność izb koncentruje się przede wszystkim na wspieraniu małych i średnich przedsiębiorstw zainteresowanych wejściem na rynek polski i słowacki oraz wspieraniu gospodarczej aktywności społeczności lokalnych.

Najbardziej aktywnie współpracują samorządy gospodarcze regionów przygranicznych Polski (województwa: śląskie, małopolskie i podkarpackie) i Słowacji (regiony: żyliński, preszowski i koszycki).

Ponadto funkcjonują izby oraz stowarzyszenia gospodarcze, które udzielają wsparcia przedsiębiorstwom i prowadzą promocję gospodarczą, a w szczególności:

  • Słowacko-Polska Izba Handlowa w Żylinie,
  • Polsko-Słowacka Izba Przemysłowo-Handlowa w Krakowie,
  • Słowacko Polskie Stowarzyszenie Handlu i Inwestycji Pro – Polonia z siedzibą w Żylinie.

    Współpraca izb handlowych zaowocowała organizacją corocznych spotkań przedsiębiorców w różnych obszarach życia gospodarczego.

 

Wymienione imprezy Ambasada RP w Bratysławie obejmuje swoim patronatem i współpracuje pod względem merytorycznego przygotowania tematu i programu, ale wspiera także nowe inicjatywy, takie jak np. seminaria o współpracy gospodarczej z Polską zorganizowane z regionalnymi izbami handlowymi. Nową inicjatywą własną Ambasady, realizowaną szczególnie intensywnie od 2017 r. jest promocja polskich portów i gospodarki morskiej, zmierzająca ku większemu wykorzystaniu portów polskiego wybrzeża przez przemysł słowacki. Po udanych misjach gospodarczych władz Krajowej Izby Gospodarki Morskiej oraz zarządów portów Gdańsk i Gdynia zrealizowanych jesienią 2017 r., Ambasada we współpracy z KIGM przygotowała w czerwcu 2018r. dwudniową wizytę studyjną słowackich firm transportowych oraz spedycyjnych do portów w Gdyni i Gdańsku. Uczestniczyli w niej też reprezentanci (na wysokim szczeblu) Uniwersytetu w Żylinie, który specjalizuje się dziedzinie transportu /jest następcą Uniwersytetu Transportu i Łączności w Żylinie/. Właśnie na terenie tej uczelni Ambasada przygotowała w październiku 2018r. Polski Dzień Morza jako część międzynarodowej konferencji dotyczącej transportu CMD tur (http://fpedas.uniza.sk/~cmdtur/ Zaprezentowały się tam wszystkie polskie porty, a jako imprezę towarzyszącą Ambasada przygotowała w głównym foyer uniwersytetu wystawę prezentującą polskie wybrzeże jako miejsce biznesu, wypoczynku i zdobywania nowej wiedzy.

 

Data dodania: 09.01.2019, Odsłon: 1616.
N